چهار عامل کلیدی برای ارائه موفق در همایش ها و سمینارهای علمی
وقتی قرار است وارد جلسه ارائه شوید، باید از قبل خودتان را برای چهار قسمت یا مرحله اصلی آماده کرده باشید. این چهار عامل، همه آن چیزی است که شما برای داشتن یک ارائه ایده آل به آن نیاز دارید، پس به آنها توجه ویژه ای داشته باشید. در واقع در جریان یک ارائه، سخنرانی و یا کنفرانس علمی، این چهار عامل، تأثیر نهایی ارائه را در شنوندگان و مخاطبین شما رقم می زند. آنها عبارتند از:
- محتوای ارائه؛
- ساختار ارائه؛
- لوازم کمکی مورد نیاز برای ارائه؛
- پاسخ به پرسش های حاضران.
-
محتوای ارائه
یک ارائه استاندارد دارای سه بخش اصلی است: بخش مقدماتی، بخش اصلی و بخش پایانی. شما باید برای هر کدام از این سه بخش برنامه مشخصی داشته باشید و بدانید که می خواهید هر کدام از مراحل مقدماتی، اصلی، و پایانی را چطور اجرا کنید. در ادامه درباره هر کدام از این سه بخش توضیحاتی می دهیم تا با آنها بیشتر آشنا شوید.
الف: بخش مقدماتی:
بخش آغازین یا مقدمة ارائه شما باید مشتمل بر توضیحی دربارة محتوا و ساختار صحبت های تان باشد. این بخش باید شنونده را با محتوا و مضمون کنفرانس آشنا کند. این امر به ویژه برای شنونده ای که اطلاع زیادی از حوزة مورد بحث شما ندارد بسیار مهم است. علاوه بر این، مقدمه باید بیانگر اهداف سخنرانی باشد (اطلاع رسانی، اقناع، یا سرگرم کردن؟).
ب: بخش اصلی:
بار اصلی ارائه شما بر روی این قسمت قرار دارد. یعنی شما در این بخش مهم ترین مساله تان را مطرح می کنید. به طور کلی بخش اصلی سخنرانی علمی باید به صورت منطقی پیش رود. یعنی لازم است نکات مورد نظرتان را به وضوح و روشنی تمام بیان کرده و با استفاده از عبارت هایی نظیر «آنچه هم اکنون بیان کردم نشان می دهد که …» یا «از اینجا روشن می شود که …»، ارتباط منطقی بخش های مختلف سخنرانی تان را به مخاطبان خود نشان دهید. این امر به ویژه هنگامی که موضوع بحث را عوض کرده و به طرح نکات جدیدی می پردازید، اهمیت پیدا می کند. لازم است به گونه ای پیش بروید که شنوندة شما خیلی روشن و واضح احساس کند که سخن گفتن دربارة موضوع (الف) به پایان رسیده و اکنون دربارة موضوع (ب) مشغول سخن گفتن هستید. استفاده از عباراتی نظیر «پس از طرح این نکته که … به سراغ این بحث می روم که …» می تواند شما را در اجرای این امر یاری کند.
ج: بخش پایانی:
در بخش پایانی سخنرانی، لازم است خلاصه ای از نکات اصلی سخنرانی تان را مطرح کنید تا شنونده بتواند یک تصویر و برداشت کلی از ارائه شما داشته باشد. این نکته بسیار اهمیت است که سخنرانی خود را به صورت «شسته رفته» به پایان برسانید و مراقب باشید که کنفرانس شما در حالت سردرگمی و آشفتگی به پایان نرسد. می توانید این کار را با اظهار چند جمله نتیجه گیری که با اهدافی که در آغاز بیان کردید مرتبط باشند، به انجام رسانید. برای مثال، می توانید از این عبارت که: «امیدوارم که در این جلسه و در خلال بحث از … توانسته باشم نشان دهم که …» استفاده کنید.
-
ساختار ارائه
هر چقدر محتوای ارائه شما مناسب باشد، باز هم نحوة بیان و ساختار ارائه مطالب برای شنوندگان نقش و اهمیت خاص خود را دارد. در اینجا نیز آمادگی حرف اول را می زند.
باید قبل از ارائه خود تمرین لازم را کرده و آن قدر بر مطالب مسلط شده باشید که نیازی به قرائت سخنرانی از روی برگه های کاغذ نباشد. نهایت کاری که می توانید انجام دهید این است که سخنرانی را با استفاده از کارت ها یا اوراقی که بر روی آن سرفصل ها و عناوین اصلی یا عبارت های کلیدی سخنرانی تان نوشته شده انجام دهید.
-
لوازم کمکی مورد نیاز برای ارائه
استفاده از لوازم کمکی صوتی و تصویری مثل لب تاپ، دستگاه پرزنتیشن، میکروفون، و … یکی از ضروریات مهم در ارائه های امروزی به شمار می آید. دیگر نمی توان مثل گذشته روبروی جمعیتی ایستاد و با با یک میکروفون (یا گاهی حتی بدون آن) شروع به سخنرانی کرد. استفاده از لوازم کمکی بار زیادی را از دوش ارائه دهنده و سخنران برمی دارد و باعث می شود فرایند ارائه بهتر و موثرتر شود. این لوازم به شما کمک می کند تا مطالب را به گونه ای به مخاطبان خود منتقل نمایید که آن را با سهولت بیشتری درک کنند.
انواع متعددی از لوازم کمک آموزشی صوتی و تصویری وجود دارد؛ مانند دستگاه اورهد، میکروفون، ضبط صوت، هدفون، لب تاپ، ریکوردر، تخته سیاه، تخته سفید (وایت بُرد)، نمودار، اسلاید و … . توجه به این امر لازم است که هدف از بکارگیری وسایل کمک آموزشی تقویت عناصر شفاهی کنفرانس و سخنرانی است و به همین دلیل، تنها زمانی باید از آنها استفاده کرد که در خدمت اظهارات شفاهی سخنران باشد. این وسایل باید کاملاً با محتوای سخنرانی هماهنگ و متناسب باشند و در مواقع لزوم نکات مهم را برجسته کرده، توضیح دهند.
-
پاسخ به پرسش های حاضران
معمولا در پایان ارائه، این فرصت برای شنوندگان فراهم می شود که سوالات خود را از شخص ارائه دهنده بپرسند. در این بخش شنوندگان شما فرصت می یابند تا در برنامة کنفرانس مشارکت کرده و فهم خود را از مطالب شما تعمیق بخشند و به صورت غیرمستقیم، برداشت خود شما را از موضوع بیازمایند. به همین دلیل بخش پرسش و پاسخ یکی از بخش های مهم در جلسات ارائه است و لازم است خودتان را برای آن آماده کنید.
در آغاز سخنرانی خود اعلام کنید که چه زمانی آمادگی دریافت پرسش را دارید. برخی افراد علاقه مندند که سئوالات شنوندگان را در خلال سخنرانی خود بشنوند (هرچند این روش اصلا توصیه نمی شود) و برخی دیگر تمایل دارند که پرسش ها را در پایان سخنان شان دریافت کنند. این امر کاملاً به نظر خود شما بستگی دارد چرا که این سخنرانی، سخنرانی شما است. اگر در خلال سخنرانی پرسشی مطرح شد که آمادگی پاسخگویی به آن را در آن وضعیت ندارید، از پرسش کننده بخواهید سوالش را برای پایان ارائه نگه دارد و به او اطمینان دهید که بعد از صحبت های شما وقت کافی برای طرح پرسش او وجود خواهد داشت.
اگر درباره نحوه ارائه و سخنرانی علمی سوالی داشتید می توانید در پایین همین پست، در بخش نظرات کاربران مطرح کنید. در اولین فرصت به آن پاسخ خواهیم داد.
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
چطور از اعتبار یک ژورنال ISI مطمئن شویم؟
کارگاه آشنایی با فرصت های مطالعاتی کوتاه مدت دانشجویی در خارج کشور
14 گام کلیدی در ثبت آنلاین مقاله در وب سایت مجلات پژوهشی
چرا مقاله من پذیرفته نشد؟ (دلایلی که باعث رد شدن یک مقاله از سوی داوران ژورنال می شود)
برای موفقیت در نوشتن مقاله ISI، ابتدا مهارت های نگارشی تان را تقویت کنید
بررسی انواع مقالات بر اساس محتوای آنها (پژوهشی، تحلیلی، مروری، گردآوری)
2 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
مقاله خوبی بود. مرسی
سلام دوست عزیز؛
خوشحالیم این مطلب مورد توجهتان قرار گرفت.
موفق باشید